RSV, het Respiratoir Syncytieel Virus, is een uiterst besmettelijk virus dat zich vooral verspreidt tijdens de wintermaanden. Dit virus tast de luchtwegen aan en is één van de belangrijkste oorzaken van luchtweginfecties bij jonge kinderen. De meeste mensen herstellen na enkele dagen, maar bij baby’s, zuigelingen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem kan een RSV-infectie leiden tot ernstige complicaties zoals bronchitis of een longontsteking. 

Hoe herken je RSV? 

De symptomen bij RSV treden doorgaans 2 tot 8 dagen na blootstelling aan het virus op. Ze lijken aanvankelijk op de typische klachten bij een verkoudheid, zoals: 

• loopneus: dit is vaak het eerste teken van een RSV-infectie; 
• verminderde eetlust;
•  aanhoudend hoesten;
•  keelpijn;
•  lichte koorts. 

Bij jonge kinderen en kwetsbare personen kan de toestand echter verslechteren, met ernstige ademhalingsproblemen tot gevolg: piepende ademhaling, snelle ademhaling of zelfs ademnood. Wanneer deze symptomen optreden, is het belangrijk om meteen medisch advies in te winnen. 

Hoe behandel je RSV? 

Er is geen behandeling tegen RSV. Je kan enkel de klachten verlichten met medicatie. 

• Koortswerende middelen: zoals paracetamol om de koorts te verlichten en de zieke zich comfortabeler te laten voelen.
• Neussprays: om de neus vrij te maken en de ademhaling te vergemakkelijken. 
• Vochtinname: is erg belangrijk, vooral bij jonge kinderen. Bij uitdroging of als het kind niet meer goed kan drinken, kan ziekenhuisopname nodig zijn voor extra ondersteuning. 

Bij ernstige gevallen, vooral als er ademhalingsproblemen ontstaan, kan een opname in het ziekenhuis nodig zijn voor zuurstoftherapie of het toedienen van vocht via een infuus. 

Wie loopt extra risico? 

Hoewel RSV over het algemeen een mild ziekteverloop kent, zijn bepaalde groepen gevoeliger voor ernstige complicaties. Vooral zuigelingen jonger dan 6 maanden en te vroeg geboren kinderen vormen een risicogroep. Ook kinderen met chronische longziekten en kinderen met aangeboren hartafwijkingen hebben een verhoogd risico op ernstige luchtwegproblemen.  

Daarnaast zijn ook ouderen, (vooral) met onderliggende aandoeningen zoals COPD of hartfalen, en mensen met een verzwakt immuunsysteem (bijvoorbeeld door chemotherapie of chronische ziekten) extra kwetsbaar voor ernstige RSV-complicaties, zoals een longontsteking. Ben je ouder dan 60 en heb je minstens één van deze risicofactoren? Bespreek dan met je arts of een RSV- vaccinatie voor jou nuttig is. 

Hoe kan je je beschermen? 

RSV wordt vooral overgedragen via druppeltjes in de lucht bij hoesten, niezen of praten, maar je kan ook besmet worden door contact met besmette omgevingsoppervlakken of door nauw contact met een besmet persoon. Gelukkig zijn er verschillende manieren om jezelf en je kind te beschermen: 

• Goede handhygiëne. Regelmatig je handen wassen met water en zeep helpt de verspreiding van het virus te voorkomen. 
• Vermijd contact met zieke personen. Vooral jonge kinderen en baby’s moeten zo veel mogelijk contact vermijden met mensen die symptomen van een verkoudheid vertonen. 
• Houd je omgeving schoon. Maak oppervlakken en objecten die veel worden aangeraakt (speelgoed, deurklinken, tafelbladen…) regelmatig schoon, zodat het virus er niet op kan overleven. 
• Vermijd drukke ruimtes. Probeer tijdens het RSV-seizoen plaatsen met veel mensen te vermijden, vooral met jonge kinderen. 

Eindelijk preventie mogelijk 

Sinds kort is het mogelijk om zuigelingen preventief te beschermen tegen RSV-infecties. Daarom besliste de overheid dat de meest kwetsbare kinderen - baby’s die geboren zijn of worden tussen 1 april 2024 en 31 maart 2025 en dus nog geen RSV-seizoen hebben meegemaakt - een inspuiting met antilichamen (Beyfortus®) kunnen krijgen die bijna volledig wordt terugbetaald. Het spuitje kost dan maar 12 euro in plaats van 777 euro.  

Zo’n spuitje verlaagt het aantal hospitalisaties van kinderen onder de zes maanden met 80 procent. Je baby is meteen na de inspuiting beschermd voor 5 tot 6 maanden, en dus tot na het RSV-seizoen 

In ons land zijn ook twee nieuwe vaccins (Abrysvo® en Arexvy®) beschikbaar die het risico op een ernstige RSV-infectie verlagen. Beide vaccins zijn goedgekeurd om mensen van 60 jaar en ouder preventief te beschermen.   Opgelet: momenteel wordt geen van beide vaccins terugbetaald voor 60-plussers. Abrysvo® kost 185 euro, Arexvy® 206 euro.

Abrysvo® is ook goedgekeurd voor zwangere vrouwen. Beval je tijdens het RSV-seizoen? Dan kan je je baby tegen RSV beschermen door jezelf tussen week 28 en week 36 van je zwangerschap te laten vaccineren. Daardoor maak je antistoffen aan die je via de moederkoek doorgeeft. Zo bescherm je je baby tot 5 à 6 maanden na de geboorte tegen ernstige RSV-infecties die tot een opname in het ziekenhuis kunnen leiden.  Vanaf 1 januari 2025 wordt het vaccin terugbetaald voor zwangere vrouwen. Baby’s van wie de moeder werd gevaccineerd, komen niet in aanmerking voor terugbetaling van een inspuiting met antilichamen.  

Jouw apotheker helpt je verder 

Bij je apotheek kan je terecht voor advies over het herkennen van RSV, het gebruik van medicatie om de symptomen te verlichten en het verkrijgen van informatie over preventieve behandelingen zoals vaccinaties/immunisaties.  

Heb je vragen over het gebruik van neussprays, het veilig toedienen van geneesmiddelen aan je kind of wil je weten welke producten geschikt zijn? Jouw apotheker staat altijd klaar om je te adviseren. 

Meer info? 

Meer informatie over RSV en de preventie van RSV-infecties vind je op de website van de Vlaamse overheid laatjevaccineren.be.