Bijna iedereen komt vroeg of laat in contact met mantelzorg. Door mantelzorg te krijgen of door zelf mantelzorger te zijn. En toch blijft dit soort van zorg vaak onderbelicht, ondergewaardeerd en zelfs onzichtbaar. Het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg en de erkende mantelzorgverenigingen lanceerden eind januari de sensibiliseringscampagne ‘#dahadikeffenodig’. De campagne zal het hele jaar lang de noden van mantelzorgers zichtbaar maken en jullie aanmoedigen om hen hierin te ondersteunen.   

‘Wat jij doet is mantelzorg’ 

Mantelzorgers hun taken gaan vaak veel verder dan enkel het zorgende aspect. Boodschappen doen, de post regelen, administratief werk zoals rekeningen betalen, de afwas doen, … Veel mensen zijn mantelzorger zonder het zelf te beseffen, of ze vinden het vanzelfsprekend dat ze al dan niet dag in dag uit zorgen voor hun zieke vader, andersvalide zusje of buur met dementie. Deze mensen kan je al helpen door hun taak te erkennen: ‘Wat jij doet, is mantelzorg’. Door (zelf)herkenning zullen ze sneller de weg vinden naar gepaste informatie en ondersteuning.  Je kan hen ook voorstellen om een kijkje te nemen op de website www.mantelzorgers.be of om informatie te vragen bij de dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds of OCMW.  

Durf te vragen 

Een van m’n beste vriendinnen is mantelzorger voor haar terminale, inwonende vader. Ik vraag haar dikwijls: ‘hoe is het met je papa’ en dan geeft ze een uitgebreid verslag. Over zijn zuurstofwaarden en de nieuwe chemokuur die hij ondergaat, de paniekmomenten als ze hem nog maar eens naar de spoed heeft gebracht, … Maar nooit zal ze uit zichzelf ook vertellen hoe zij zich voelt bij al die emoties, en het constant zorgen voor. Het is pas sinds ik meer over mantelzorg heb gelezen dat ik besef dat het even belangrijk is om ook te vragen: ’hoe gaat het eigenlijk met jou?’ Mantelzorgers hebben soms de neiging om zichzelf weg te cijferen, want zij zijn niet de hulpbehoevende en willen niemand belasten met hun besognes, waardoor ze zich best eenzaam kunnen voelen. Moedig hen dus aan om te praten, praten lucht op.  Je kan eventueel ook verwijzen naar mantelzorgorganisaties, ze bieden niet alleen een luisterend oor maar organiseren ook lotgenotencontacten.  

Wat hebben mantelzorgers “effe nodig”? 

Een keer per week ga ik met mijn vriendin tijdens de lunchpauze een cappuccino drinken op een terrasje. Dan zucht ze soms: “da had ik effe nodig”. Een rustmomentje dus, even genieten van de buitenlucht, de flanerende mensen op de boulevard, en zo de zorgen voor haar vader even vergeten, … Er zijn vele manieren om een mantelzorger te laten genieten van een #dathadikeffenodig-moment, zoals: 

• Geregeld vragen wat de mantelzorger #effenodig heeft en een luisterend oor bieden. 
• Helpen bij het regelen van ondersteuning zoals verlofmogelijkheden, premies of respijtzorg. 
• De zorg even over nemen, voor een dag of voor een paar uurtjes. 
• Er samen op uit trekken of een fijne, ontspannende activiteit organiseren (als dit zonder de zorgvrager is, moet je zo nodig wel opvang voor de zorgvragende voorzien natuurlijk). 
• Boodschappen doen of een extra maaltijd brengen 
• Helpen met huishoudelijke taken of klusjes. 

Wist je dat een derde van de mantelzorgers meer dan 10 uur per week besteedt aan mantelzorgtaken? In de meeste gevallen doen ze dit nog naast hun job.  Uit onderzoek blijkt dat de helft van de mantelzorgers de zorg emotioneel belastend vindt. 18% ervaart onvoldoende tijd voor zichzelf en 12% onvoldoende tijd voor het eigen gezin. Het is belangrijk dat we ze laten voelen dat ze er niet alleen voor staan. Wat mantelzorgers doen is bijzonder waardevol en niet altijd vanzelfsprekend.  Een kleine geste van jouw kant kan een wereld van verschil maken want een #dahadikeffenodig-momentje, daar kan niemand zonder.